Hoşgeldin Yeni Yıl! – Yeni Yıl Kararları
Yeni yıl her kültürde “yeniliği” çağrıstırır; yeni bir yıl daha önümüzde bütün yeni olasılıklarıyla beklemektedir. Birçok kişi bunu bir değişim fırsatı, yeni bir ümit olarak görme eğilimindedir. Çoğu insan kendisiyle ilgili değişim kararı almak için tarih koyacağında genelde özel günleri tercih eder çünkü değişim büyük bir motivasyon gerektirir; doğumgününde, okulu bitirince, yeni yılda gibi.
Bazıları yeni yıl kararları alırken kendileriyle ilgili “ideal bir benlik” üzerinden bu hayali kurgularlar; “yeni yılda daha zayıf bir insan olacağım, sağlıklı beslenip spor yapacağım” gibi fakat bunu derinden istemezler, sadece yeni yıla girerken içinde bulundukları değişim atmosferi içinde bunu söylerler. Bu durumda da alınan tüm kararlar bir iki hafta içinde belki daha uygulanamadan unutulmaya yüz tutar. Yapılan araştırmalar yeni yıl kararı alan kişilerin %52’sinin bunu başarmak konusunda kendilerine çok güvendiğini fakat aynı grubun sadece %12’sinin bir yılın sonunda bu kararları gerçekleştirdiğini göstermektedir. Alınan kararların gerçekleştirilememesi kişinin kendisini başarısız olarak algılamasına, kendine güveninin azalmasına, değişebilme becerisini küçümsemesine ve hayal kırıklığı, stres, öfke gibi duygular hissetmesine de neden olabilmektedir. Ayrıca eğer bu kararlardan yakınlarına bahsettilerse de onlar tarafından yargılanma veya başarısız algılanma endişesi de yaşayabilmekteler.
Öncelikle kendini değiştirmenin o kadar kolay olmadığını- ama imkansız da olmadığını ve bunun için çabalamamız gerektiği gerçeğini unutmamak lazım. Genelde kişinin gerçek ve ideal benliği arasındasındaki uzaklığı arttıran birçok alışkanlık, düşünce ve inanç vardır. Önce neyi değiştirmek istediğinize emin olun ve bununla ilgili bütün detayları içeren bir hayali vizyon oluşturun; nereden başlayacağım, nerede olacağım, bunu yaparken çevremde kimler olacak ve kimlerden destek alacağım, değişim olduğunda neler farklı olacak, neleri farklı yapacağım, neler aynı kalacak gibi. Sonra değişim için nelere, kimlere ve içinizdeki hangi kaynaklara ihtiyacınız olduğunu listeleyin. Bunu yaptığınız zaman daha derin duygularınızla temasa geçeceksiniz, kararınız daha gerçekçi ve uygulanabilir görünecek, motivasyonunuz artacak ve farkındalık kazanacaksınız. Eğer aynı hedefe ilerleme yolunda önceden başarısız olduğunuzu düşünüyorsanız, bu sefer neyi farklı yapmanız gerektiğini de göz önünde bulundurun.
Unutmayın ki alınan kararları uygulayabilmenin en önemli koşulu küçük ve spesifik (belirli) hedefler koymaktır. Başlangıç için sadece 1 hedef koymak daha mantıklıdır çünkü özellikle de yoğun bir hayatınız varsa 2 değişiklik kararına verecek enerjiniz olmayabilir. Örneğin yeni yılda “spora başlayacağım ve 20 kilo vereceğim yerine”, “İlk iki ay haftada bir spor yapacağım- örneğin Cumartesi günleri 1 saat yürüyeceğim-, sonra bunu haftada 2’ye çıkaracağım” gibi hedefler koyun. Sonra bu hedefe varmak için ilk adımınızın ne olması gerektiğine karar verin ve bir an önce, zihninizin bahane bulma sürecine girmesine izin vermeden, ilk adımı gerçekleştirin. İlk adımı atmak çok önemlidir. Bir davranışı değiştirmek için kazanmak istediğiniz davranışı 1-2 kere değil, en az 3 hafta yapmanız gerektiğini unutmayın; öğrenilmiş davranışların yerine yenilerini koymak ve yeni davranışın tadına varabilmek için en az bu kadar bir süreye ihtiyacınız var. Tabi bu süreçte bazen geri dönüşler yaşayabileceğinizi unutmayın ve kendinizi affedin, devam edin aksi takdirde tüm motivasyonunuzu kaybedip kararınızı uygulamaktan vazgeçebilirsiniz.
Şirin Hacıömeroğlu ATÇEKEN
Çift ve Aile Terapisti // B.A.T.E. Kurucu Ortağı
